Кыргызстандын коммерциялык банктарындагы чет элдик капиталдын көлөмү 1,8 эсеге өстү. Мында бир нече каржы институттары негизги ролду ойногон.

2024-жылдын аягына карата Кыргызстандын коммерциялык банктарындагы чет элдик капиталдын көлөмү 2023-жылга салыштырмалуу 1,8 эсеге көбөйүп, 21,6 миллиард сомго жетти. Бир катар банктар чет элдик инвесторлордун үлүшүн көбөйтсө, O!Bank толугу менен ички капиталга өттү. 

Акыркы бир жылда Кыргызстандын банк секторуна чет өлкөлүк инвестициянын көлөмү стратегиялык сатып алуулар жана капиталдын салымы менен шартталган. Эгерде 2023-жылы коммерциялык банктарга келген чет элдик инвестициялар 12,2 миллиард сомду түзсө, 2024-жылдын аягына карата бул көрсөткүч 21,6 миллиард сомго чейин өскөн.

Бул процессте бир нече каржы институттары негизги ролду ойногон.

“Евразиялык сактык банкы” чет элдик капиталдын үлүшүн бир топ көбөйтүп, 2024-жылдын аягына чейин аны 382,4 миллион сомго жеткирди. Салыштыра турган болсок, 2023-жылдын декабрында бул көрсөткүч болгону 15,1 миллион сомду түзгөн. 2024-жылдын биринчи кварталында тышкы инвестиция дээрлик 10 эсеге өсүп, 143,2 миллион сомго жеткен. Экинчи кварталда өсүш уланып, 2,43 эсеге көбөйүп, 347,1 млн сомго жеткен. Төртүнчү кварталда банк тенденцияны бекемдеп, чет элдик капиталдын көлөмүн 382,4 млн сомго чейин көбөйткөн.

“Толубай Банкта”  да чет элдик инвестициянын көлөмү бир аз өскөн, жылдын экинчи кварталында 11,9 миллиондон 12,8 миллион сомго чейин көбөйгөн.

Кийинчерээк олуттуу өзгөрүүлөр болгон.  Үчүнчү кварталда “Демир Банк” чет элдик капиталдын үлүшүн 2 миллиард сомдон 6 миллиард сомго чейин көбөйттү. Бирок негизги окуя төртүнчү кварталда “Керемет Банкты” чет элдик инвестордун сатып алышы болду. 2024-жылдын декабрь айында аты аталган мамлекеттик финансы-кредиттик уюм акцияларынын контролдук пакетин люксембургдук компанияга сатуу боюнча келишимди бүтүрүп, натыйжада банктагы чет элдик капиталдын үлүшү 6,52 миллиард сомго же уставдык капиталдын 75%ына жеткен. Ошентип, бүгүнкү күндө аталган банк капиталга чет өлкөлүк катышуусу боюнча ири банк болуп саналат.

Ошол эле учурда, O!Bank толугу менен ички капиталга өттү. Жакынкы убакка чейин финансы-кредиттик уюм 1,2 миллиард сом (уставдык капиталдын 100%) чет өлкөлүк катышууга ээ болсо, азыр Улуттук банктын маалыматына ылайык, банктын бардык капиталы ата мекендик болуп саналат.

Буга чейин O!Bank (Халык Банк Кыргызстан деген ат менен белгилүү) Казакстандын “Элдик банкына” тиешелүү болгон. Бирок 2024-жылы ал “Акча Булак” микрокредиттик компаниясына сатылып, 99,998% акциясына ээ болгон. Компаниянын жалгыз негиздөөчүсү “АЛГА Финанс” ЖАК, анын директору Владислав Слепокуров дагы казакстандык ишкер Айдан Карибжановго таандык “Нур Телеком” (бренд О!) байланыш операторун жетектейт. Ошентип, O!Bank ээлеринин тизмесине мурдагыдай эле чет элдик акциялары бар компаниялар кирет.

Жалпысынан 2024-жылы Кыргызстандын коммерциялык банктары төлөнгөн уставдык капиталын олуттуу түрдө көбөйтүп, декабрь айына карата 76,9 миллиард сомго (+16,8 миллиард сомго) жеткен. Ошол эле учурда, банк секторунда чет өлкөлүк капиталдын үлүшү 20,3%дан 28,04%га чейин кыйла өстү.