Лотерея аркылуу грин-карта утуп алуу - бул көптөгөн адамдар үчүн АКШда жаңы жашоо баштоого мүмкүнчүлүк. Бирок башка лотереядагыдай эле, бардыгы эле утушка ээ боло бербейт, берилген жалпы арыздардын 40% жакыны документтин туура эмес толтурулганынан четке кагылган.

Мындан улам, грин-картага арыз берүү процессинде ката кетирүүдөн корккондуктан бул багытта бизнес пайда болду. Ал эми АКШдагы президенттик шайлоодо программанын оппоненти Дональд Трамптын жеңишинен кийин анын жабылып калуу коркунучу бар болсо да, адамдар анкетаны туура толтуруу үчүн жардам үчүн акча төлөөгө даяр жана ийгиликке жетүү мүмкүнчүлүгүн жогорулатууга үмүттөнүшөт.

Суроо-талап сунушту жаратат, ага жооп катары бланкаларды толтуруу жана бардык керектүү документтерди даярдоо боюнча өз кызматтарын сунуштаган компаниялар жана жеке консультанттар бар, алардын тажрыйбасы жана билими жалпы каталарды болтурбоого жардам берет деп ишендирүүдө. Бирок 100% ийгилик убада кылгандарга ишенүү керекпи, мындай адис так эмнеге жардам бере алат? Бул тууралуу “Акчабарга” көп жылдан бери виза маселеси менен алектенген Нургүл Осмонова айтып берди.

Адистерге кайрылуу сиздин грин- картаны алуу мүмкүнчүлүгүңүзгө таасир этеби же жокпу, түшүнүү үчүн, бул кызматтарга эмнелер кирерин түшүнүшүңүз керек.

“Биринчи этап, албетте, кеңешүү. Биз кардарларга лотерея процесси кандай иштээрин, арыз берүү үчүн кандай документтер жана маалыматтар керектигин түшүндүрөбүз. Экинчиси, текшерүү жана сүрөттөрдү даярдоо”, - дейт Нургүл Осмонова.

Сүрөттөрдү даярдоо - бул көп адамдар ката кетирген маанилүү этап, атүгүл тажрыйбалуу фотографтар катуу талаптарды билбеши мүмкүн.

“Көптөгөн сүрөттөр, атүгүл профессионал фотографтар тарабынан тартылган сүрөттөр да жараксыз болуп чыккан учурлар бар. Негизги көйгөй - алар фонду редакциялашат. Бул арызды жокко чыгарат. Айрыкча мындай катачылыктар Бишкекте, аймактарда, жада калса чет өлкөлөрдө да кездешип жатканы таң калтырды. Маселен, биздин бир кардар Түркияда болуп, анын сүрөттөрүн ошол жактан тарткан фотограф фонду оңдобоптур деп талашкан учур болгон. Бирок биз баштапкы материалдарды сураганыбызда түпнускадагы фон такыр башка экени дароо байкалды”, - деп эскерет эксперт.

Ката кетирбөө үчүн Нургүл атүгүл дисквалификация коркунучун азайтуу үчүн атайын программалык камсыздоону колдонот.

Мындан тышкары, сиздин анкетаңыз менен иштей турган адистин жумушу оор болот, анткени суроолорго жооп берип жатып, көптөгөн нюанстарды эске алуу зарыл.

“Мен грин-карта утуп алган, бирок виза берилбегендиктен мүмкүнчүлүктү пайдалана албаган аял менен тааныштым. Себеби, ал арыз берген учурда расмий никеде болгон, бирок арызында ажырашып кеткенин белгилеген. Интервьюга чейин эле ажырашып кеткен болсо да, анын ажырашуусу тууралуу күбөлүк бар, баары жайында болчу, бирок маекте ал анкетада калп айтканын айтышкан, анткени ал ошол убакта турмушта болгон. Акыр-аягы, ага виза берүүдөн баш тартышкан. Ал дагы эле Америка Кошмо Штаттарына жетти, бирок Мексика аркылуу. Грин картаны утуп алгандыктан, анкета баштапкы этапта туура эмес толтурулгандыктан, аны колдоно алган жок”,-деп бөлүштү Нургүл Осмонова.

Нургүл башкаларга анкета толтурууда өзгөчө эркектерден көптөгөн суроолор жаралаарын белгиледи. Алар грин-карта лотереясына жалгыз тапшырып, үй-бүлөсү жок жумушка кетүүнү каалашат. Бирок, бул мүмкүн эмес, мындай мамиле лотереядан утуп алуу мүмкүнчүлүгүн гана көбөйтпөстөн, дисквалификацияга алып келиши мүмкүн жана виза берүүдөн баш тартылат.

“Бүт үй-бүлө, атүгүл алар менен жашабай турган 21 жашка чейинки балдар, асырап алынган балдар жана башкалар да толтурулушу керек. Арыз берүү учурунда ар бир адамдын сүрөттөрү жана маалыматтары талап кылынат, ал эми утуп алгандан кийин визага баргысы келгендер гана кайрыла алышат. Ал тургай жалгыз таштап кете алат. Бирок анкетаны толтурууда ар бир адамдын маалыматтары жана сүрөттөрү керек”, - деп белгиледи эксперт. 

Ошентип, грин-картаны толтуруу кызматтарын сунуш кылган ар бир адистин аздыр-көптүр өз ыкмасы бар.

“Негизинен каалаган адам сайтка кирип анкетаны бекер толтурса болот. Кээ бирөөлөр тилди билбегендиктен кыйналса, башкалары үчүн тажрыйбанын жоктугу жана нюанстарды билбегендик болушу мүмкүн. Ал эми кызмат үчүн акча төлөө менен сиз анкетаны катасыз алууга кепилдик бересиз”,-дейт Нургүл Осмонова.

Бирок анкетаны толтуруунун баасы канча? Адис түшүндүргөндөй, Кыргызстанда анкетаны толтуруунун баасы 500 сомдон 1 миң сомго чейин болсо, коңшу Казакстанда 10 миң теңгеден (2 миң сом) бир аз жогору. Ал эми мындай бааны адистер анкетаны толтуруунун биринчи этабында гана сунуштайт, бирок грин-картты утуп алсаңыз, андан да деталдуу анкета толтурууга туура келет жана бул жерде орточо баа 200 доллардан ашат.

Жөнөкөй анкетанын баасы 80 долларга чейин жеткен учурлар бар. Эреже катары, мындай бааны Америкага кеткендер белгилешет жана алар социалдык тармактарда ийгиликтүү ишти бөлүшүп, кардарларына утушка кепилдик беришет.

“Ал тургай, бир кыз өзүнүн блогун жарнамалап, өзүн жарнамалап, карта толтуруу кызматын сунуштап, ал үчүн 30 доллар сураган учур болгон. Бирок кийин белгилүү болгондой, ал өзү Мексика аркылуу мыйзамсыз түрдө АКШга кеткен”, - дейт Нургүл Осмонова.

Жалпысынан алганда, өз жарнамаларында кандайдыр бир кепилдиктерди айткан компаниялар жана адистер сизге дароо эскертиши керек. Эмне үчүн? Таң калсаңыз керек, бирок өлкөдө утуштардын пайызы өтө төмөн.

“Веб-сайтта анкетаны толтурууда ал адам өзү толтурдубу же жардам болдубу эч жерде көрсөтүлгөн эмес. Бул маалымат көзөмөлдөнбөйт, демек, бул маселе боюнча эч кандай статистика сакталбайт. Грин-картаны утуп алуу көрсөткүчтөрү ар кайсы өлкөлөрдө ар түрдүү, бирок орточо эсеп менен утуп алуу ыктымалдыгы 1% жана 1,5% арасында. “Башкача айтканда, 100 адамдын 1-2си утат”, - дейт эксперт.

Грин-карта бизнесинде атаандаштык катуу болуп, болбогон сандарды колдонуп имиджин жараткандар бар. Нургүл Осмонова өзү грин карта утуп албаганын ачык айтат, бирок анын ката кетирбөөгө, ошого жараша дисквалификацияга жол бербөөгө жардам бере турган тажрыйбасы бар. Лотерея лотерея бойдон калаарын жана эч бир компания же адис сизге 100% утушка кепилдик бере албасын эстен чыгарбоо керек.