Сентябрь айында  Кыргызстанга жеке адамдар 284,8 миллион доллар которгон, бул мурунку айга салыштырмалуу азыраак. Акча которуунун азайышы бир катар кыргызстандык банктардын Орусиянын ири банктарынан акча которууларды токтотуу чечимине туш келди.

Август айында чет өлкөдөгү кыргызстандыктар мекенине 293,8 миллион доллар которсо, ал эми сентябрда 284,8 миллион доллар акча жөнөтүлгөн.  Тагыраагы, дээрлик 9 млн долларга азыраак акча (-8,98 миллион доллар) жөнөтүлгөн. Айырма анчалык чоң эмес, бирок талдоо көрсөткөндөй 2020-жылдан бери акча которуу системалары аркылуу Кыргызстанга  август айына караганда сентябрда көбүрөөк акча түшөт. Эгерде биз 2024-жылды албасак, 2022-жылдын сентябрь айына салыштырмалуу акча которуулар 4,33 миллион долларга кыскарган.

Белгилеп кетсек, 2024-жылдын сентябрь айында Орусиядан жөнөтүлгөн акчанын азайышы жалпы кыскаруунун жарымынан азын (47,2%) түзгөн. Алсак, күздүн биринчи айында Орусиядан Кыргызстанга 271,3 миллион доллар жөнөтүлгөн, бул август айына салыштырмалуу 4,24 миллион долларга аз.

Эске салсак, 16-августта бир катар ири банктар, анын ичинде “Мбанк” да Орусияга жана Орусиядан Кыргызстанга акча которууларды токтотконун жарыялашкан. Бул чектөөлөр телефон номер жана банктын мобилдик тиркеме аркылуу акча которууларга, ошондой эле Батыштын санкцияларына дуушар болгон Орусиянын ири банктары менен иштөөгө таасирин тийгизген, мисалы, “Сбербанк” жана “ТБанк” ААК. Ошол эле учурда, банктарга кайрылуу көрсөткөндөй, алардын көбү аркылуу Орусиядан акча которууга дагы эле мүмкүн.

Ошондой эле, Кыргызстанга алыскы чет өлкөлөрдөн которулган каражат да 6,6 миллион долларга азайган. Бул негизинен АКШдан которулган акчанын дээрлик эки эсеге (2,5 млн долларга чейин) жана Түштүк Кореядан 98,22%га (100 миң долларга чейин) кыскарганына байланыштуу.

Бирок, Казакстан жана башка КМШ жана алыскы чет өлкөлөрдөн Кыргызстанга акча которуулар көбөйгөн. Ошентип, коңшулаш өлкөлөрдөн 300 миң доллар (жалпы 700 миң доллар), КМШнын башка өлкөлөрү – 1,6 миллион доллар (жалпысынан 2,3 миллион доллар) жана башка алыскы чет өлкөлөрдөн – 1,4 миллион доллар (6,1 миллион доллар) акча жөнөтүлгөн.

Белгилеп кетсек, Кыргызстандан жеке адамдар тарабынан тез которуу системасы аркылуу акча которуу кыскарган. Бирок, байкаларлык кыскаруу жок. Болгону 400 миң доллардан 35,6 миллион долларга чейин акча которуу кыскарган. 

Кошумчалай кетсек, жыл башынан сентябрь айына чейин Кыргызстанга акча которуу системалары аркылуу жалпысынан 2 миллиард 250,2 миллион доллар түшкөн. Бул 2023-жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 1 миллиард 928,01 миллион долларды түзөт. Анын 2 миллиард 99,3 миллион доллары Орусиядан которулган.