Алдын-ала маалыматтар боюнча, быйыл Кыргызстанда кант кызылчанын түшүмү 900 миң тоннаны түзөт, бул былтыркыдан 1,5 эсеге көп. Мунун себеби быйыл дыйкандар кан кызылчасынын айдоо аянтын кеңейткен.

Ошентип, “Кант” агроөнөр жайлык кластеринин өкүлдөрүнүн айтымында, 2024-жылы республиканын дыйкандары кант кызылчасынын аянтын 2019-жылдын деңгээлине, башкача айтканда, 15 миң гектарга чейин көбөйтүүгө жетишти.

“Бирок бул ийгиликти сактап калуу жана узак мөөнөттүү туруктуулукту камсыз кылуу үчүн ички рынокту коргоо чараларын көрүү маанилүү. Мындай чаралардын бири канттын импортун чектөө болушу мүмкүн. Бул топтолгон айдоо аянттарын сактап калууга гана жардам бербестен, ата мекендик дыйкандарга кант кызылчасын өстүрүүнү улантууга стимул берет”, - деп эсептейт “Кайыңды-Кант” ААКтын директорлор кеңешинин мүчөсү, чийки зат бөлүмүнүн башчысы Руслан Рафибеков.

Анын айтымында, кант кызылчасынын айдоо аянтынын көбөйүшү кантты өндүрүү үчүн чийки заттын көлөмүнүн көбөйүшүнө түздөн-түз байланыштуу. Бул өз кезегинде Кыргызстандын азык-түлүк коопсуздугун бекемдейт. Бирок өлкөгө арзан импорттук кумшекер алынып келинсе, ички рынокто баа түшүп, дыйкандар кирешесин жоготуп, келерки жылы кант кызылчасын өстүрүүдөн баш тартууга аргасыз болушу мүмкүн.

2019-жылдын мисалы бул канчалык кооптуу экенин көрсөтүп турат. Андан кийин Евразия экономикалык биримдигине кирген мамлекеттерде кантты ашыкча өндүрүү баанын кескин төмөндөшүнө алып келди, бул биздин республикада айдоо аянттарынын дээрлик жарымына кыскарышына алып келди. Бул жерлерди калыбына келтирүүгө беш жыл убакыт кеткен. 

“Быйылкы сезондо Кыргызстандын керектөөлөрүн канааттандыруу үчүн өзүбүздүн кантыбыз жетиштүү. Азык-түлүк коопсуздугун сактайлы десек, сырттан келген кантты өлкөгө киргизбөө үчүн колдон келгендин баарын жасоо керек. Мындай чектөөлөр өз убагында киргизилбесе, бул биздин дыйкандарга катуу сокку урат”, - дейт Руслан Рафибеков.